Moestuinheg

Een bijzondere moestuinheg

Een bijzondere selectie van onze moestuinplanten vindt u in de moestuinheg die in 2017 is aangeplant. Alle soorten struiken in deze heg van de Biologische Moestuin Vereniging Hengelo zijn namelijk bijzondere heemplanten. Dit zijn planten die van oorsprong in de omgeving in de vrije natuur kunnen voorkomen maar daar vaak zijn verdwenen. De heg vormt zo ook een mooie, toepasselijke overgang naar de naast onze moestuin gelegen heemtuin.

Die heg bestaat uit maar liefst tien soorten inheemse bes- en vruchtdragende heesters. Het Tuinreglement bepaalt dat: “De leden zijn verplicht de aan hun tuinen grenzende paden (en heggen) te onderhouden.” Maar anders als bij onze meidoornhaag, snoeien wij deze heg hooguit eens per twee jaar, of nog minder. Daardoor kunnen alle soorten ook nog bloeien en eetbare vruchtjes opleveren.
Door middel van zo natuurgericht te werken hopen wij dat zodoende onze groenten minder snel last krijgen van plagen en ongedierte. En ook vinden vlinders, bijen, hommels en vogels graag hun voedsel in zo een heg.
De Stichting Heg en Landschap en de Franse Fondation Yves Rocher hebben deze aanplant voor ons mogelijk gemaakt. Zij hopen daarmee de biodiversiteit in het landschap te versterken.

Lees verder onder de foto.

Onze moestuinheg wordt aangevoerd.
Onze moestuinheg die bestaat uit maar liefst tien soorten inheemse bes- en vruchtdragende heesters, wordt aangevoerd.

Top

De soorten in de moestuinheg

Van nature komen de gekozen soorten voor op lichte plekken in bossen, bosranden, heggen en struwelen. Maar een aantal van deze inheemse soorten komt nu helaas niet meer in Twente in het wild voor. Daarom is het best bijzonder om ze nu in onze moestuinheg aan te treffen!
Wij geven daarom van elke soort in onze moestuinheg een korte beschrijving. Maar wie meer informatie over deze bijzondere soorten wil weten, kan hieronder zijn hart ophalen:

Onze moestuinheg bestaat uit 2 soorten boompjes, 3 soorten ribessen, 3 soorten rozen, plus Sleedoorn en tot slot Zuurbes:

Top

Plantschema

Het plantschema voor onze heg van 120 planten van tien soorten inheemse heesters:

Lees verder onder de afbeelding.

Plantschema moestuinheg.

Verder voor een nadere toelichting : Plantschema van de heg.

Top


Boompjes

Wilde appel

De gedomesticeerde, veredelde soorten appels kent iedereen. Maar de originele vorm van de appel, de soort “Wilde appel” (Malus sylvestris), díe is uitgestorven in Twente. Verder is ons land de Wilde appel ook heel zeldzaam. In het wild groeiende appelbomen komen wel veel voor, maar dit is dan niet de wilde vorm. Dat zijn dan verwilderde “tamme” appels. De wilde vorm is te herkennen aan het voorkomen van takdoorns want bij de veredelde appelbomen ontbreken die takdoorns.
Wilde appels kunnen tot 9 meter hoog groeien maar meestal zijn het kleine bomen. De Wilde appel heeft kleine en lang gesteelde, ronde appeltjes van maar enkele centimeters groot. Deze groengele appeltjes zijn eetbaar maar smaken vaak wrang, echt lekker zijn ze niet.

Lees verder onder de foto’s.

Foto’s: door Klaas Dijkstra op Wilde planten.nl, CC BY-NC-SA 3.0 NL

 

Top

 

Wilde mispel

De Wilde mispel (Mespilus germanica) komt als kleine boom of struik nog wel in het wild voor in Twente, maar is best wel zeldzaam. Bij in het wild groeiende mispels gaat het net als bij de appelbomen vaak om verwilderde variëteiten van cultuurplanten. De echte soort “Wilde mispel” is tegenwoordig zeldzaam maar die komt nog wel voor in Twente. Die wilde vorm is te herkennen aan het voorkomen van takdoorns want bij de cultuurvormen van mispelbomen ontbreken die takdoorns.
Mispels bloeien begin mei, maar de vruchten zijn pas eetbaar als ze beurs zijn, na de eerste nachtvorst in november. Als vrucht vinden wij mispels tegenwoordig niet of nauwelijks meer bij de aanbieders van groenten en fruit.

Lees verder onder de foto’s.

Foto’s: door Klaas Dijkstra op Wilde planten.nl, CC BY-NC-SA 3.0 NL

 

Top

 

Ribessen

Kruisbes

De wilde Kruisbes (Ribes uva-crispa) noemt men ook wel de Stekelbes en komt nog vrij algemeen wild voor in Twente. Hij kan groeit meestal vrij laag tot een halve meter maar hij kan toch wel tot 2 meter hoog uitgroeien.
Als de drie ribes-soorten geen bes dragen kunnen ze nogal op elkaar lijken. De Kruisbes herkent u dan makkelijk van de Rode bes en de Zwarte bes door zijn stekelige takken. Maar beide andere soorten zijn doornloos.
De Kruisbes bloeit in april met onopvallende, kleine groenachtige bloempjes, waaruit daarna de groene, groengele of donkerder aangelopen bessen groeien.

Lees verder onder de foto’s.

Foto’s: door Klaas Dijkstra op Wilde planten.nl, CC BY-NC-SA 3.0 NL

 

Top

 

Rode bes

De wilde Rode bes (Ribes rubrum) noemt men ook wel de Aalbes en komt nog algemeen in het wild voor. De wilde vorm van de Rode bes groeit meestal vrij laag maar kan toch wel tot 2 meter hoog uitgroeien.
Als er geen bessen zijn dan lijkt de Rode bes veel op de Zwarte bes. Maar u kunt beiden makkelijk onderscheiden. Als u een blad van de Zwarte bes fijnwrijft, dan ruikt u darna een duidelijke cassisgeur. Maar bij de Rode bes ruikt u die geur niet.
Rode bessen bloeit in april met  kleine, onopvallende geelachtige bloempjes waaruit daarna de bekende trossen rode bessen groeien. De bessen van de echte wilde Aalbes smaken wat zuurder dan de bekende cultuurvariëteiten van de Rode bes.

Lees verder onder de foto’s.

Foto’s: door Klaas Dijkstra op Wilde planten.nl, CC BY-NC-SA 3.0 NL

 

Top

 

Zwarte bes

De Zwarte bes (Ribes nigrum) komt nog algemeen in het wild voor maar gaat langzaam achteruit. Hij groeit meestal vrij laag maar kan toch wel tot 2 meter hoog uitgroeien.
Zwarte bessen bloeien in april en mei, net als de andere ribessen in trossen van kleine, onopvallende groenachtige bloempjes. Daarna groeien hieruit de trossen met glanzende zwarte bessen.

Lees verder onder de foto’s.

Foto’s: door Klaas Dijkstra op Wilde planten.nl, CC BY-NC-SA 3.0 NL

 

Top

 

Rozen

Bosroos

De Bosroos (Rosa arvensis) is in Nederland zeer zeldzaam maar komt in Twente helemaal niet meer in het wild voor. Deze wilde roos kan tot een halve tot wel 2 meter hoge struik uitgroeien. Hij vormt daartoe groenblijvende, lange soepele overhangende, stekelige takken. Nadat die takken de grond raken wortelen zij daar makkelijk.
De Bosroos bloeit met enkelvoudige, kleine witte roosjes met een geel hart, waaruit later de vlezige donkerrode bottels groeien.

Lees verder onder de foto’s.

Foto’s: door Hermann Schachner op Wilde planten.nl, CC0

 

Top

 

Egelantier

De Egelantier (Rosa rubiginosa) komt ook nog in het wild voor in Twente, maar is vrij zeldzaam. Ook deze wilde roos kan tot een halve tot 2 meter hoge struik uitgroeien. Als u wrijft over de blaadjes van deze roos dan ruiken zij daarna een beetje appelachtig zoetzuur. Bijzonder, want deze geur heeft geen enkele andere soort roos.
De Egelantier bloeit ’s zomers met enkelvoudige, mooie roze roosjes met een witgeel hart, waaruit later de vuurrode bottels groeien.

Lees verder onder de foto’s.

Foto’s door: 1) Stan Shebs op Wilde planten.nl, CC BY-SA 3.0
2) Muriel Bendel op Wilde planten.nl, CC BY-SA 4.0
3) John Tann op Wilde planten.nl, CC BY 2.0

 

Top

 

Viltroos

De Viltroos (Rosa villosa) noemt men ook wel de Echte bottelroos. Maar deze zeldzame wilde rozensoort komt in Twente niet meer in het wild voor. Ook deze roos kan van bijna een meter tot wel 2 meter hoog groeien. Bij deze roos ruiken de soms viltige blaadjes van de plant nadat u er over wrijft een beetje harsachtig.
Eerst in juni / juli, bloeit de Viltroos met enkelvoudige, mooie witte of lichtroze roosjes met geel hart. Daarna groeien hieruit de oranjerode tot vuurrode bottels.

Lees verder onder de foto’s.

Foto’s door: 1) Manfred Heyde op Wilde planten.nl, CC BY-SA 3.0
2 & 3) Muriel Bendel op Wilde planten.nl, CC BY-SA 4.0

 

Top

 

Overige struiken

Sleedoorn

De Sleedoorn (Prunus spinoza) komt hier in Twente toch nog wel algemeen in het wild voor. Hij staat dan vaak in heggen en hij kan tot wel 3 meter hoog groeien.
Vroeg in de lente bloeit Sleedoorn opvallend rijk en wit, als de andere bomen en struiken nog kaal zijn. Later, tot na de winter zie je de blauwe berijpte pruimpjes aan de struiken zitten. Deze zijn pas eetbaar als de vorst er over is heen gegaan, daarvoor zijn ze nog hard en heel zuur.

Lees verder onder de foto’s.

Foto’s door: 1) Summa op Pixabay, CC0
2) Hans Braxmeier op Pixabay, CC0
3) Rita Bernhardt op Pixabay, CC0

 

Top

 

Zuurbes

De zuurbes (Berberis vulgaris) komt ook nog in Twente in het wild voor, maar dan zeer zeldzaam. Hij is misschien beter bekend als vaak roodbladige cultuurvorm die men veel aanplant als tuinplant onder de naam Berberis. Dan is het vaak een kort gesnoeide haag maar met lange stekelige takken kan hij tot wel 4m hoog komen.
De hangende trosjes gele bloempjes leveren eetbare, maar zure, langwerpige rode bessen die rijk zijn aan vitamine C.

Foto’s door: 1) Steinsplitter op Wilde planten.nl, CC BY-SA 4.0
2) Benjamin Zwittnig op Wilde planten.nl, CC BY 2.5 si
3) Danny Steven S. op Wilde planten.nl, CC BY-SA 3.0

Top

Vragen of opmerkingen over deze pagina?
Neem dan contact met ons op.

 

De vereniging draagt het biologische gedachtengoed uit en teelt voor goede doelen.